8- تۈر : قول ھۈنەر ئەسۋابى ۋە جابدۇقلىرى(قولدا ھەرىكەتلەندۈردىغان)؛پىچاق،چاپچا ۋە چۆمۈچ ،قازان-قۇمۇچ،قاچا-قۇچىلار؛يان قورال؛سەتراچلىقتا ئىشلىتىلىدىغان ئۇستۇرا،قايچا، قول ھۈنەر ئەسۋاپلىرى.

(بۇ مەزمۇنلار تەرجىمە دىتالى ئارقىلىق تەرجىمە قىلىنغان، ئاز-تولا گىرامماتىكىلىق ياكى لوگىكىلىق خاتالىق بولۇشى مۈمكىن، تۈزىتىپ ئوقۇغايسىز)
قول ھۈنەر ئەسۋابى ۋە جابدۇقلىرى(قولدا ھەرىكەتلەندۈردىغان)؛پىچاق،چاپچا ۋە چۆمۈچ ،قازان-قۇمۇچ،قاچا-قۇچىلار؛يان قورال؛ئۇستۇرا.

[ئىزاھات] 8- تۈر ئاساسلىقى ھەر خىل كەسپىتە  ئەسۋاب سۈپتىدە ئىشلىتىدىغان قولدا باشقۇرۇلىدىغان ئۈسكۈنىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بولۇپمۇ قىممەتلىك مېتاللاردىن ياسالغان پىچاق،چاپچا ۋە چۆمۈچ ،قازان-قۇمۇچ،قاچا-قۇچىلار؛ ئېلېكتر ئۇستىرا ۋە قىرقىش پىچىقى(قول ھۈنەر ئەسۋابى)نى ئۆز ئىچگە ئالىدۇ. بۇ تۈر بەزى ئالاھىدە ئەسۋاب(ھەرپ تەرتىپى بويىچە تىزىلغان تاۋارلارنى تۈرگە ئايرىش جەدىۋىلىدىن كۆرۈڭ)؛ماتور ئارقىلىق ھەرىكەتلىنىدىغان ستانوك ۋە سايمانلار(7-تۈر)؛تاشقى بۆلۈم ئوپراتىسىيە پىچىقى(10-تۈر)؛ئوت ئېچىش قورالى تەرىقىسىدىكى يان قۇرال(13-تۈر)؛قەغەز كېسىش پىچىقى (16-تۈر)؛ قىلىچۋازلىققا ئىشلىتىدىغان ھەربىي قورال(28-تۈر)نى ئۆز ئىچىگە ئالمايدۇ.

[0801 گورۇپ] قولدا باشقۇرۇلدىغان يالتىرىتىش ئەسۋابى
بىلەش سايمىنى (قول سايمىنى) 080002، بىلەش تېشى 08003، ئۇستىرا بىلەيدىغان تاسما 08006، بىلەش پولات 080037، بىلەش جازىسى 080068، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرىدىغان قول سايمىنى 080072، قىرغۇچ تاسما 080082 

[0802 گورۇپ] كىچىك دېھقانچىلىق سايمانلىرى(يېزا ئىگىلىك،ئورمانچىلىققا ئىشلىتىدىغان قايچىنى ئۆز ئىچىگە ئالمايدۇ)
بولقى080036، تۇرنا تۇمشۇق جوتۇ 080044، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان قول قورالى 080072، تىرنا (قول سايمانلىرى) 080109، گۈرجەك (قول سايمانلىرى) 080110، گۈرجەك (قول سايمانلىرى) 080111، ئۇزۇن ساپلىق چوڭ ئورغاق 080113، ئورغاق ھالقا 080114، تۇرنا تۇمشۇق ئوتىغۇچ 080142، جوتۇ (قول سايمانلىرى) 080171، ئۇزۇن ساپلىق ئورغاق 080183 ئوت ئوتاش ئاچىمىقى (قول سايمىنى) 080184، ئوتىغۇچ (قول سايمانلىرى) 080185، چىگە تاراش ماشىنىسى 080187، ئىلمەك پىچاق 080188، ئورغاق 080189، يېزا ئىگىلىك سايمانلىرى (قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرىلىدىغىنى) 080200، يېزا ئىگىلىكىدە ئىشلىتىلىدىغان ئارا (قول سايمانلىرى) 080220، قۇم ئازگىلىغا توسالغۇ بولىدىغان تىرنا 080254. 

[0803 گورۇپ] ئورمانچىلىق ،باغۋەنچىلىككە ئىشلىتىدىغان قول سايمانلىرى
قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان قول سايمىنى 080072، مېۋە-چېۋە ئۈزۈش سايمىنى (قول سايمىنى) 080079، لاي گۈرجىكى (باغۋەنچىلىك سايمىنى) 080086، ئۆسۈملۈك پارازىت قۇرتلىرىنى يوقىتىشتا قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان قۇرۇلما 080088، دەل-دەرەخ ئۇلاش سايمىنى (قول سايمىنى) 080134، ھاشارات يوقىتىش دورىسى پۈركۈگۈچ (قول سايمىنى) 080144، باغۋەنچىلىك سايمىنى (قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرىلىدىغان) 080145، ھاشارەت يوقىتىش دورىسى چېچىش سايمىنى 080202 

[0804 گورۇپ] چارۋۇچىلىققا ئىشلىتىدىغان قول سايمانلىرى
ھايۋانلارنىڭ تېرىسىنى سويۇشتا ئىشلىتىلىدىغان سايمانلار ۋە سايمانلار 080019، چارۋىلارغا بەلگە سېلىشتا ئىشلىتىلىدىغان سايمانلار 080031، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان قول سايمانلىرى 080072 

[0805 گورۇپ] بېلىقچىلىققا ئىشلىتىدىغان قول سايمانلىرى
قولدا باشقۇرۇلىدىغان قول سايمانلىرى 080072، بېلىق ئارىسى 080140، ئوستېر قۇلۇلىسىنى سويۇش سايمىنى 080143، بېلىق تۇتۇش ئارىسى 080170 

[0806 گورۇپ] چاچ ياساش سايمانلىرى،تىرناق ياساش پىچىقى
ساقال ئالغۇچ 080026، چاچ بۈدرە قىلىش ئامبۇرى 080058، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان قول قورالى 080072، ئۆلۈك قوۋزاقلىق ئامبۇر 080101، چاچ يۇلۇشقا ئىشلىتىلىدىغان موچىن 080102، يۈرۈشلۈك پۇت رېمونت قىلىش ئەسۋابى 080106، ئۇستىرا قېپى 080107، چاچ بۈدرە قىلىشتا تۆمۈر قىسقۇچ 080121، بۈدۈر چاچ قول سايمانلىرى080126، ساقال ئالغۇچ 080148، ساقال ئالغۇچ قېپى 080166، تىرناق ئېكەكلىكى 080168، توكلۇق ياكى غەيرىي توكلۇق ساقال ئالغۇچ 080179، توكلۇق تىرناق ئېكەكلىكى 080213، تىرناقنى پارقىرىتىش ئەسۋابى (توكلۇق ياكى غەيرىي توكلۇق) 080214، شەخسلەر چاچ ياساش ماشىنىسى (توكلۇق ۋە غەيرىي توكلۇق) 080219، تىرناق ئالغۇچ (توكلۇق ياكى توكلۇق ئەمەس) 080221، تىرناق ياساش يۈرۈشلۈك قورالى 080231، قۇلاق تۆشۈكى تەشكۈچ 080241، توكلۇق ۋە غەيرىي توكلۇق تۈك چۈشۈرگۈچ 080242، ئېلېكترلىك تىرناق رېمونت قىلىش يۈرۈشلۈك قورالى 080243، كىرپىك قىسقۇچ 080252، بەدەنگە گۈل چەككۈچ 080256، تىرناق قۇم ئېكەك 080267، بەدەنگە گۈل چېكىش يىڭنىسى 080269، ئېلېكترلىك تارقاتقۇچ 080281، مىكروبسىز بەدەندىن تۆشۈك ئېچىش ئۈسكۈنىسى 080288، داۋالاشتا ئىشلىتىلمەيدىغان لازېر نۇرى ئارقىلىق تۈك چۈشۈرۈش قۇرۇلمىسى 080289 

[0807 گورۇپ] غەيرى ھەرىكەتلەندۈرگۈچ قول سايمانلىرى(پىچاق،قايچىنى ئۆز ئىچگە ئالمايدۇ)
يىڭنە ئېكەك 08005، بىگىز 08008، تۆشۈك قىرىش تاياقچىسى (قول ئەسۋابلىرى) 08009، سىپتىلاش پىچىقى 080010، سىپتىلاش پىچىقىنىڭ تەگلىكى 080011، ئەتۋىركە ئەگرى دەستىنىڭ ئۇزارتىلما تۇرۇبا دېتاللىرى 080012، دولتا (قول سايمان زاپچاسلىرى) 080016، « T» شەكىللىك سىزغۇچ (قول ئەسۋابلىرى) 080017، ھالقىسىمان يىپەك پەنەركە 080020، ئوقياسىمان ھەرە 080021، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان مىخ يۇلغۇچ 080023، قول ئۈشكىسى 080028، تۆشۈك تېشىلگەن تۇرۇمسىمان ئىسكىنە 080029، تۆشۈك تېشىش پالتىسى080030، تۇرۇم پالتىسى080030، مىخ يۇلغۇچ (قول سايمىنى) 080034، تاش بازغان 080036، پەرچىنلەش بولقىسى (قول سايمانلىرى) 080038، تاش بازغان 080047، پولات سىم ھەرە 080048، بولقا (قول سايمانلىرى) 080051، قول ھەرە جازىسى 080054، ھەرە (قول سايمانلىرى) 080055، ئەركەك جەندىر كۇلۇچ 080063، كۇلۇچ (قول سايمانلىرى) 080064، تاختا چىش (قول سايمانلىرى) 080066، ئەركەك جەندىر (قول سايمانلىرى) 080066، جەندىر قاپلىغۇچ (قول سايمانلىرى) 080066، پالتا 080069، رەندە 080071، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان قول قورالى 080072، مىخ تارتىش ئامبۇرى 080074، سوقما بازغان (قول سايمانلىرى) 080083، شىلىش پىچىقى (قول سايمانلىرى) 080085، ياغاچچىلىقتا ئىشلىتىلىدىغان ئۈشكە 080104، تۆشۈك تېشىپ ئىشلىتىدىغان بۇرغا بېشى (قول ئەسۋابلىرىنىڭ زاپچاسلىرى) 080108، تىغنى 080119، ئالماس (قول سايمانلىرى) 080124، ئىسكىنە (قول سايمانلىرى) 080129، ئوقۇر چىقىرىش رەندىسى 080135، كىچىك پالتا 080137، توغرا ئېغىزلىق پالتا (قورال) 080141، قىسقۇچ (ياغاچچى ياكى چېلەك سانائەتتە ئىشلىتىلىدۇ) 080147، ھەرە (قول سايمان زاپچاسلىرى) 080151، پىشاڭ 080153، ياغاچ توقماق (قول قورالى) 080155، بولقا (قول سايمانلىرى) 080156، چوڭ بازغان 080157، تاش بازغان 080158، ئىسكىنە 080159 سۇقۇش توقمىقى (قول سايمانلىرى) 080172، بولقا (قول سايمانلىرى) 080172، مەركىزىي تۆشۈك تەشكۈچ (قول سايمانلىرى) 080175، رەندىلەش پىچىقى 080177، يىرىك ئېكەك (قول سايمانلىرى) 080178، ھەرە ساپىقى 080186، ئۆتكۈر قورال (قول قورالى) 080192، ئەتۋىركە (قول سايمىنى) 080193، ئالماس (قول سايمانلىرى) 080194، غەيرىي توكلۇق ئەتۋىركە 080195، دولتا (قول سايمانلىرى) 080197، كۆكرەك بېسىمىلىق قول بۇرغىسى 080199، ئامبۇر 080206، كىچىك ئامبۇر 080207، ئامبۇر 080207، ئامبۇر 080207، خاڭداش بولقىسى (قول سايمانلىرى) 080211، بېلەت كېسىش ئەسۋابى 080212، بۇرغا سېپى (قول سايمانلىرى) 080218، قايچىلىغۇچ (قول سايمان) 080223، ئېكەك 080227، تۆشۈك تېشىش ئامبۇرى (قول ئەسۋابلىرى) 080228، پېرفوراتور (قول سايمانلىرى) 080229، كېسىش قورالى (قول قورالى) 080230، قىرىش قورالى (قول قورالى) 080237، ئۈستەل ئامبۇرى 080244، (قورال ئېلىپ يۈرۈشكە ئىشلىتىلىدۇ) قورال تاسمىسى 080247، پىشاڭ 080250، قوشۇمچە ھەرە ساندۇقى (قول سايمانلىرى) 080253، كاربورۇند، بىخەتەرلىك بولقىسى 080290 ئېكەك 08025 

[0808 گورۇپ] غەيرىي ھەرىكەتلەندۈرگۈچ قول ئەسۋابلىرى
قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان دامكرات 080024، ئەنكاپلانغان تۆمۈر قورال 080045، مىخلىغۇچ 080050، يۇيۇش قورالى (قول سايمىنى) 080052، تۆشۈك تېشىش قورالى (قول سايمىنى) 080062، خىراپوۋىك (قول سايمانلىرى) 080065، تۆشۈك تەشكۈچ 080067، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان قول قورالى 080072، تۇرۇبا كەسكۈچ (قول سايمانلىرى) 080075، يانجىش سايمىنى (قول سايمىنى) 080084، توقماق (قول سايمانلىرى) 080084، تۇرۇبا كېڭەيتكۈچ (قول سايمانلىرى) 080090، خوخا ئالغۇچ (قول سايمىنى) 080096، ئارغامچا تېشىش يىڭنىسى 080103، گۈل بېسىش ماشىنىسى (قول سايمانلىرى) 080105، داغمال (زەرەتسىز قول سايمىنى) 080116، قاپارتمىلىق پۈرمىلەرگە دەزمال 080117 ئىشلىتىلىدۇ، شاڭگۇاڭ تۆمۈر قوراللىرى 080118، پارقىرىتىش تۆمۈر قورالى (پارقىرىتىش قورالى) 080118، قۇيمىچىلىقتا تۆمۈر ئەسۋابلار 080120، قېلىپ ياساش ئۈچۈن ئىشلىتىلىدىغان تۆمۈر قورال 080120، بېسىپ چىقىرىشتا داغمال 080122 ئىشلىتىلىدۇ، مۇفتا (قول سايمانلىرى) 080139، مېتال لېنتىلىق سوزغۇچ (قول سايمىنى) 080160، ئۆرۈش ماشىنىسى (قول سايمانلىرى) 080161، پۇل يىغقۇچ 080162، يانجىشقا قاچا (قول سايمانلىرى) 080163، رەقەملىك تۆشۈك تېشىش ماشىنىسى 080167، نەيزىسىمان قول قوراللىرى 080174، بوخچا (قول سايمانلىرى) 080176، قارا مىلتىق 080180، مەش سايمانلىرى 080181 پەرچىنلەش مىلتىقى (قول قوراللىرى) 080182، سۇيۇقلۇققا ئىشلىتىدىغان ئەسۋاب (قول سايمىنى) 080191، تۇرۇبا كېسىش ئەسۋابى 080198، قازغۇچ 080204، دەزمال 080224 قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان يېپىشتۇرغۇچ بىلەن قىسىش مىلتىقى 080232، چۆنەك تارتىش سايمىنى (قول سايمىنى) 080234، گۆش توغراش ماشىنىسى 080236، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان پومپا 080245، تام مەشنىڭ قول بىلەن شامال چىقىرىش ساندۇقى 080255، توك سىمىنى سۆرىگۈچ (قول قورالى) 080258، غەيرىي توك بېسىملىق رېزىنكە مىلتىق 080262، مېتال سىم تارتقۇ 080263، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان ھاۋا پومپىسى 080265، قار تېيىلىش تاختىسىدا قول بىلەن ھەرىكەتلىنىدىغان گىرۋەك چاقلىغۇچ 080268 ئىشلىتىلىدۇ. 

[0809 گورۇپ] مەخسۇس كەسىپكە ئىشلىتىدىغان قول سايمانلىرى
رەڭ تەڭشەش پىچىقى 080013، ئەندۇۋا (قول سايمانلىرى) 080014، موچىن 080042، ئويمىچىلىق قورالى (قول قوراللىرى) 080043، خەرىتە سىزىشتا ئىشلىتىلىدىغان قىرغۇچ پىچاق 080049، قېلىپ (موزدۇزلۇق قول قوراللىرى) 080056، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرىدىغان قول سايمىنى 0872، لاي پىچاق 080087، ئەينەك پىچاق (قول سايمان زاپچاسلىرى) 080089، ئويمىچىلىق يىڭنىسى 80 مىڭ 

[0810 گورۇپ] قايچا(مېخانىكىلىق تىغ،يېزىش-سىزىش قوراللىرى،پىچىقىنى ئۆز ئىچىگە ئالمايدۇ)
چارۋىنى قىرقىش پىچىقى 080033، تۇياق يونۇش پىچىقى 080039، قايچا* 080040، قاتلىما پىچاق 080046، ئوۋ قىلىچى 080053، چوڭ قايچا 080060، چوڭ قايچا تىغ 080061، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان قول قورالى 080072، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان كۆكتات يالپاقلىغۇچ 080073، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان كۆكتات توغراش ئۈسكۈنىسى 080073، پىچاق كېسىش* 080076، گۆش توغراش پىچىقى 080077، قاسراق قىرىش پىچىقى 080095، شاخ پۇتاش قايچىسى 080097، پۇتاشتا ئىشلىتىلىدىغان چوڭ قايچا 080098، بىخ ئۇلاش پىچىقى 080099، دەرەخ شاخلىرىنى قىرقىش پىچىقى 080100، كەسمە تەرىپى چوڭ قايچا 080112، چۆپ ئورۇش پىچىقى (قول سايمانلىرى) 080127، تۇياقچى تۆمۈرچىنىڭ پىچىقى 080132، پوستىنى سويۇش پىچىقى 080133، چانالغان قىڭراق 080136، سۆڭەك كېسىش پىچىقى 080138، پۇتاش پىچىقى 080146، تىغ (قول سايمانلىرى) 080149، چوڭ قىڭراق 080154، پىلىك قايچا (قايچا) 080164، غەيرىي توكلۇق كونسېرۋا ئاچقۇچ080169، پىچاق 080205، ھايۋانلارنىڭ يۇڭ قىرقىغۇچىسى (قول سايمانلىرى) 080222، قىرىش پىچىقى (قول سايمانلىرى) 080235، گۆش توغراش پىچىقى (قول سايمىنى) 080236، پىچاق (قول قورالى) 080236، ئىرىمچىك كەسكۈچ (توكلۇق ئەمەس) 080248، پىسا قاتلىمىسىغا پىچاق (توكلۇق ئەمەس) 080249، تۇخۇم يالپاقلىغۇچ (توكلۇق ئەمەس) 080251، ساپال پىچاق 080266، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان بۇرمىسىمان كۆكتات توغراش ئۈسكۈنىسى 080278، قول بىلەن ھەرىكەتلەندۈرۈلىدىغان كۆكتات پوستىنى سويۇش ئۈسكۈنىسى 080279، ساندۇقنى ئېچىش پىچىقى 080280، ئۈزۈم ھارىقى بوتۇلكىسىغا قول بىلەن كېسىش ئەسۋابى 080283 ئىشلىتىلىدۇ مېۋە پارچىلىغۇچ 080284، مېۋە ئۆزىكىنى ئېلىۋەتكۈچ 080285، ئاشخانا كۆپ ئىقتىدارلىق كۆكتات سۈرتكۈچ 080286، گۆش تىرنىقى 080287، قىڭراق 080291. 

[0811 گورۇپ] ئوت ئېچىش قۇرالىدىن باشقا يان قورال
بارماقلىق مىس قاپ 080015، ئوت ئالغۇچ قوراللاردىن باشقا قورال 080022، نەيزە ئۈستىدىكى نەيزە 080025، شەمشەر 080125، ساقچى كالتىكى 080130، چوڭ كالتەك 080130، شەمشەر (قورال) 080150، قىلىچ 080208، خەنجەر 080208، خەنجەر 080208 

[0812 گورۇپ] ئاشخانا سايمانلىرى پىچاق،چاپچا(ۋىلكا)،قوشۇق
قاچا-قۇچا (پىچاق، ۋىلكا ۋە قوشۇق) 080059، ۋىلكا، پىچاق، ۋىلكا، قاچا-قۇچىلار* 080078، قوشۇق* 080080، ئۇزۇن ساپلىق قوشۇق (قول سايمانلىرى) 080081، مۇز چاققۇچى كونۇپكا 080128، كۈمۈش قاچا (پىچاق، ۋىلكا، قوشۇق) 080203، سۇلياۋدىن ياسالغان پىچاق، ۋېلكا ۋە قوشۇق 0280272، بوۋاق غىزالىنىش پىچىقى، گۆش، ۋېلكا 

ھەمبەھىرلەش